Sadeler's blog

25 september 1980. Het kan eind september nog behoorlijk prachtig weer zijn. Zo moet het ook geweest zijn toen “de Beast” ergens op het Engelse platteland in de buurt van Kidderminster afscheid nam van zijn stieren en koeien, en van Pat. Goesting, om het met een populair Vlaams woord te zeggen, ontbrak. Hij zag het echt niet zitten om dit stukje paradijs op aarde, want dat was, en nog steeds, is het. Dat men hem de ‘beast’ noemde, daar had hij zelf voor gezorgd, of toch zeker de journalisten, die maar wat graag op sensatie uit waren. Thuis was hij den boer, die zich, botten aan, ledig hield met zijn beesten, en zijn tractoren. Dankzij zijn verbeterd inkomen stonden er in die dagen op The Old Hyde, zoals de boerderij heette, ook enkele prachtexemplaren van sportauto’s. Zeg maar het speelgoed van de wat eigenzinnige trommelaar. Hij had er voor gezorgd, dat het hanteren van drumsticks was geëvolueerd van wat roffelen op popplaatjes, tot een heuse kunst binnen het rockmilieu. Dat was zijn kunst. Van de rest moest je hem niet te veel vragen. Legendarisch is het interview, waar de reporter hem een bladvullende vraag stelt, en hij antwoordt met een bedacht: “Yes”. Dat was hem ten voeten uit. Den boer die zich stierlijk verveelde mijlenver van huis tijdens alweer een Amerikaanse tournee. Logisch dat de in de entourage verkerende “kameraden” die zich ook stierlijk verveelden elkaar vonden en de meest waanzinnige grappen uithaalden. Tot nog toe vaak beschreven, al heeft geen enkele insider tot op heden, ook maar de minste joke bevestigt. Het blijft gissen wat indianenverhaal was en wat niet.

//www.youtube-nocookie.com/embed/wX-eam-53-w?rel=0

Tussen de lijnen door valt wel op te maken dat de kermis in feite al eindigde eind 1974. Het moet toen hard aangekomen zijn voor de boer uit de streek van Kidderminster, wanneer hij te horen kreeg, dat hij voorlopig niet terug naar huis zou kunnen vanwege “taks redenen”. De band kon niet anders dan vakantie nemen en vooral geld spenderen, want anders zou dit toch door de Britse fiscus afgeroomd worden. Plant huurde een auto en nam vakantie op de Griekse eilanden. Wat hem bijna het leven kostte, toen het autootje van de weg belandde. Hij zal via de Engelse entourage uiteindelijk in een hospitaal op Jersey belanden. Page zwierf door Indië en Marokko, en God weet waar nog op de wereld. Van Jones weten we niet zoveel over zijn privé leven. Bonzo moet zich serieus verveeld hebben in Zwisterland. Bonzo’s Montreux stamt uit die dagen.

1975 bracht nog het summum aan plaatwerk uit hun carrière, maar toch. Teveel materiaal voor een plaat en te weinig voor twee, wat leidde tot het aanvullen met leftovers uit vroeger dagen, en spielereien als Boogie with Stu met Rolling Stone van het eerste uur Ian Stewart.

Plant krijgt naderhand nog wat meer te verteren, met het verlies van Karac zijn zoontje, die een virus oploopt en niet te redden valt.

Zeppelin toert nadien veel minder, maakt platen van toch iets mindere kwaliteit, al zullen er op de twee platen na 75 nog heerlijke stukken verschijnen. Fans fronsen de wenkbrauwen wanneer ze horen dat een plaat opgenomen wordt in de Polar studios in Zweden, van uitgerekend Abba. Is dit nog de real thing?

Twee keer treden ze tijdens de zomer van 79 op tijdens het overbekende Knebworth festival. Organisator Freddie Bannister houdt er een stevige kater aan over. Het is waarschijnlijk de laatste superdeal die manager Peter Grant had uitgewerkt, en waar zoals gewoonlijk geen speld was tussen te krijgen. Bannister scheurde er wel zijn broek aan, en er zouden de komende 30 jaar geen Knebworth festivals meer plaatsgrijpen.

In 80 (juni/juli) wordt nog getoerd door Europa, waarbij Duitsland en ook Vorst Nationaal wordt aangedaan. De Beast is er zwaarder op geworden, draagt een witte overall en een zwarte bolhoed. Hij lijkt weggelopen uit de film: A Clockwork Orange.

Naar alle waarschijnlijkheid maakte Bonzo in 1980 mee, wat Robert Plant nu al zeven jaar meemaakt. Hoe stap je uit Led Zeppelin? Hoe maak je Jimmy Page diets dat het voorbij is? Hoe vertel je iemand dat het sprookje moet ophouden, en dat je liever op je tractor rijdt en tussen je koeien loopt, dan weer eens op een Amerikaans podium een bende idioten vermaken. Hoe vul je de gaten op tussen de ellenlang uitgesponnen nummers waar vriend Page minutenlang soleert? En de nieuwere nummers, geef toe, dat was toch niet meer hetzelfde.

En dan komt dat telefoontje ergens in september 1980. Pak je kit, zak af naar Londen. We komen samen bij Jimmy, en gaan repeteren voor een volgende Amerikaanse tournee. Ik kan mij voorstellen dat Bonzo die dagen, en zeker de dag van de trip naar Londen verschillende keren voor zichzelf heeft uitgemaakt wat hij zou zeggen: “Jim, ik stop. Ik ga terug naar mijn koeien. Zoek het maar uit.” Terwijl hij mogelijks dacht. “Ik wil niet eindigen zoals Moon the Loon van die andere grootse rockband in de wereld.”

Wie zal het zeggen? Wat we weten is dat hij tijdens de trip naar Londen vanuit het rustige Ruschok, verschillende keren halt heeft gehouden. En dat was niet om een cola tegen de dorst te nuttigen. Neen, viervoudige vodka’s waren het die achterover werden geslagen. Moed indrinken?

foto: Eddy De Saedeleer

Wie zal het zeggen? Bonzo zal allicht nooit gedacht hebben dat hij zo snel weer in Ruschok zou terugkeren. Boven op de heuvel, in de schaduw van het kerkje, waar nog steeds eeuwige rust heerst. Ook al komen er mensen uit de hele wereld, om drumsticks neer te leggen als een eerbetoon.

25 September 1980, the day the music died, again.

Nog te corrigeren en aan te vullen…..

Hay-On-Wey, een kasteelruine, enkele kleine kerkjes (per overtuiging), een kruispunt van een viertal (en een in verhouding immens grote parking, annex toerist information center, en aanverwante toeristisch ingestelde shops. Voor de rest vind je er een ijzerwinkel (zoals die bij ons vroeger ook in elke gemeente bestonden), een kleine kruidenier, een Spar, ‘open until late’, en dat wil zeggen vaak tot 10 uur ’s avonds, enkele cafés zoals The Blue Boar (het blauwe varken), een heleboel oudere dames die van hun huis een B&B maakten, en zeer veel bookshops. In HaY Cinema vind je meer boeken bijeen, aan lage prijzen, over Vlaamse Schilderkunst, dan in eender welke De Slegte winkel bij ons. Toch wel een referentie voor tweedehandsboeken.

Hay-On-Wey, net nog in Wales, al moet je opletten want loop je even een straat naar beneden in dit bergdorp overschrijdt je zo de grens met Hereford en loop je in Engeland. Mijn Mio-sateliet-toestelletje Gps’t dan ook steevast naar Hay in Hereford. Hay is een boekendorp, dat jumeleert met Timbuktu en ook met Redu in het zuiden des lands. Er zijn er wel meer. Zo kennen de Nederlanders Bredevoort in de Achterhoek, en hebben wij Damme. Hay was er echter eerst. Het begon zowat 40 jaar geleden, toen Richard Booth na zijn universitaire studies terugkeerde naar huis, en hier met een tweedehands boekhandeltje startte in een gedeelte van het kasteel. Hij beweerde dat de gehele wereld naar hier zou komen om boeken te kopen. Een nieuwe dwaze King George? Mogelijks, maar hij kreeg gelijk. Zijn zaak floreerde, en staff medewerkers openden in andere panden hun eigen winkeltjes. Over de jaren heen kwamen er meer en meer. Op de duur een dertigtal. Sommigen specialiseerden zich in bepaalde onderwerpen, anderen leefden volgens de wetten van de grote getallen. In Hay Cinema, een oude bioskoop, volgestouwd met boekenrekken en planken, kun je met gemak een weekend terecht. Straffer nog, jaarlijks, eind mei, wordt hier een literaire week georganiseerd, waarop honderduizenden mensen af komen. Wanneer je weet dat een paar jaar geleden Bill Clinton hier een van de sprekers was, dan weet jet het wel. Wales kent overigens nog zo’n onooglijk gat, Brecon, waar tot enekel jaren geleden een jazzfestival doorging, waarop ook al de halve wereld afkwam. Alle groten uit de naoorlogse jazzperiode traden er aan. Jazz Bilzen, maar dan in de wereld beter bekend.

In het centrum van het dorp staat hoog op de heuvel een oude burcht, iets meer vervallen dan ons Gravenkasteel, maar wel nog met voldoende bruikbare zalen. In feite was het precies daar dat Richard Booth het boekenimperium stichtte. Een paar jaar geleden, op een 1 april notabene, heeft hij zichzelf uitgeroepen en gekroond tot Koning van Hay. In zijn koninkrijk zijn kindles, en andere elektronische e-readers verboden. Er hangen effectief spandoeken waarop dit te lezen staat. Ik kijk dan ook vanaf dit terras, af en toe schichtig rond, want je weet maar nooit, of ik word hier opgepikt en gedropt in een of andere donkere kelder van zijne koninklijke hoogheid. Toch is het voor Hay begrijpelijk dat de e-reader, niet de beste uitvinding was van de laatste jaren, want recent heb ik hier inderdaad reeds enkele zaken weten sluiten of vertrekken. Enkele zijn open “op verzoek”, na afspraak dus. Ook in Bredevoort viel mij dat op. Laat Redu ook van zijn pluimen?

Het zijn overigens net als ik voornamelijk gepensioneerde strollers en studenten die je hier het meeste tegenkomt. Mensen die nog echt op zoek zijn naar boeken, of ook een beetje naar muziek zoals ik. Het Haystack winkeltje met tweedehands CD’s mag er zijn. Elke keer weer stap ik er buiten met een blij gemoed, en een plasticzakje steengoede blues en of aanverwante spullen. Roy Buchanon, met een zeldzame ‘Live in Japan’ CD. Een door haar gehandtekende CD van Chantelle McGregor (we zijn “vrienden op facebook”). En dat voor prijzen die meestal rond de 4 pond liggen. Vandaag kreeg ik al van bij het binnenkomen van de eigenaar, een type van ongeveer mijn slag, al direct een fikse korting. Hij kent mij al, en weet dat ik de Belgian chap ben die liever niet aangesproken wordt met “you are Dutch” en die verhalen kent, die zelfs hij niet kent. Telkens hebben we het toch weer over Robert Plant, die Hay vaak bezoekt, omdat hier een artiest woont die hoezen voor hem ontwerpt. Vragen naar muziek van Roy Harper dezer dagen leidt ook automatisch naar gepalaver over de man en wat hem mogelijks te wachten staat, en hoe je dat alles moet kaderen binnen het artistieke euvre van zo een talent.

Inwoners van Hay, maar in feite iedereen, kunnen zich carstickers aanschaffen met het woordje Hay in een ovaaltje, om te laten zien dat ze echt tot het koninkrijk behoren. Er zat een wat oudere vrouw in zijn shop, achter de toog. Jammer want ik had hem graag gevraagd wat hij zoal denkt over wat de Schotten of toch 50 procent daarvan in hun schild voeren.

Schotland, het is hier niet uit het nieuws te branden. En er wordt nogal wat propaganda gebracht zowel vanuit het ene kamp als van het andere. Schotland, een geval apart. Kunnen ze onafhankelijk worden. Mogelijks wel, want ze hebben olie, en hun naaste buren (zijn niet de Londenaren die hen regeren), maar de Noren. En daar werkt het toch allemaal hardstikke goed. Dat is voor een stuk wat hen drijft. De meer zuidelijke Britten, vrezen dat als dit lukt ze mogelijks ook andere stukken (Noord-Ierland?) zullen moeten prijsgeven. Ze vergeten daarbij voor het gemak, dat men daar de middelen niet heeft. Onafhankelijk betekent ook, dat men, wil men bij Europa horen, ee nieuwe aanvraag moet indienen en lmen achteraan in de rij komt te staan. Toch verklaarde een erg slimme professor, dat het wel klopt van die aanvraag, maar dat die rij een hoop nonsens is, want er bestaat geen dergelijke rij. Iedere aanvraag wordt bekeken, en aangezien Schotland nu al aan de regels voldoet zouy het snel kunnen gaan. Dit integendeel tot landen die helemaal niet aan de voorwaarden voldoen of nog niet voldoende. Vermoedelijk zullen de woorden van de slimme prof bepaalde Vlamingen, Basken en dies meer als muziek in de oren klinken. Ook de Sunday Times van afgelopen zondag zet Vlaanderen op een hoge tweede plaats als het de Schotten lukt. Boeiende tijden, is wat we hierover kunnen schrijven. Zet al dit af tegen een aantal vaststellingen zoals: Europa is een machteloos gebied, want er zit veel te veel macht bij de deelstaten (lees landen). Zou dit dan niet het begin kunnen zijn van een Europa van Regios?

Waarbij koningdommen nog slechts bestaan zoals dat van Richard Booth in Hay? De wereld zou er vast op vooruitgaan. Tijdens een vragenuurtje op Radio BBC 2, wou een luisteraar weten hoe het er dan in de toekomst zou uitzien voor de Queen en haar buitenverblijf Balmoral in Schotland. Die vraag was snel beantwoord. Er verandert niets, want Balmoral is nu al geen stuk, laat staan van Schotland, maar compleet eigendom van de vorstin. Komen er dan grensovergangen tussen Engeland en Schotland? Waarom zouden die? Die zijn er nu ook niet tussen Ierland en Noord-Ierland.

Eenmaal je een hoop nonsens ontkracht ziet, zit er wel muziek in. Enkel de BBC zelf zou met een serieus probleem zitten. Want die hebben geen zenders in andere landen. Diez brengen ook maar schaars nieuws uit andere landen tenzij je afstempt op de wereldomroep.

Waar een bezoek aan het Kingdom Hay al niet kan toe leiden….

Resultaat van mijn koopjesdag…. 6 winkels bezocht….de rest…. volgend jaar?

CD Live in Japan – Roy Buchanon.

CD … Chantelle McGregor (zoek haar op op Youtube, en verbaas je over deze vrouwelijke Jimi Hendrix.

CD Anthology van Chicken Shack

CD Steve Cropper

CD Hungary – Chris Farlowe

Boek: Alan Lomax

Boek: Woodstock

Boek: Beatles and their gear

Boek: Liverpool

Boek: Woollen Industry. (heelder stukken over Vlaanderen in de 11e en 13e eeuw)

Boek: Ginger Baker

Boek: Haunted

Boek: Britain rare items

Boek: Archeology of Technics (o.a. over molentechniek)

Boekjes: Archeologie van Merseyside, Lake District, Chilterns, Snowdonia

Boekje/programma: van The Royal Wedding.

Boekje: wat wanneer je sterft in Wales….wat te doen?

De titel verwijst naar een song van The Beatles, over walrussen. Bodnant Gardens. Ergens tussen de A5 en de autostradeversie er van de A55 loopt vanaf afrit 19 de A470 helemaal naar het zuiden van Wales. Al na enkele kilometers zie je links bordjes naar Bodnant Gardens. Al meer dan 20 jaar kom ik er quasi jaarlijks enkele keren langs, maar nooit de moeite genomen om er eens door te lopen. Door te lopen? Reken toch maar op een paar uur, en om eerlijkt te zijn, wil je je neus in meerdere bloemenperken steken, trek er dan maar een hele dag voor uit. Je komt er enkele boomsoorten tegen waarvan net hier het hoogste exemplaar in het Verenigd Koninkrijk staat. Oud, verweerd, en artistiek mooie stammen. Nogal wat secoia’s en andere Japanse of Chinese soorten werden hier in de 19e eeuw aangeplant. De Gardens liggen op een heuvelhelling. Bovenaan staat een statig herenhuis, soort klein kasteeltje, en beneden loopt een riviertje waar je nog een oude watermolen aantreft. Daartussen heeft men een aantal terrassen aangelegd, met de meest spectaculaire bloemenperken. Zelfs in deze tijd van het jaar, september, het bekijken waard.

Er zijn twee plaatjes behoorlijk bekend uit deze tuin, dewelke ze dan ook steevast gebruiken op hun folders. De arch, ofte de overwelfde passage, van enkele tientallen meters lang.

Momenteel zie je de groene begroeiing, maar op bepaalde tijdstippen van het jaar lijkt het wel de gouden poortgang naar het paradijs.

Het andere plaatje toont de Pin Mill (molen?). Een wit Italiaans aandoend gebouw. Het wegje er naar toe werd geplaveid met rode bakstenen, enkel onderbroken voor een oude grote molensteen. De gegevens over hoe de tuin werd aangelegd en door wie, zijn te vinden op het net, want deze tuin behoort tot de National Trust. Entreeprijzen liggen behoorlijk hoog, behalve vandaag vanwege de Open Heritage Days. Engeland en Wales besteedt hier veel meer aandacht aan, aan hun erfgoed. Prins Charles die in de aanloop van dit weekend Chester Cathedral bezoekt, zegt genoeg.

Foto (c) Eddy De Saedeleer

Overigens waren de meeste ‘onlookers’ vooral geïnteresseerd in Camilla, die ze nog niet zo vaak aan zijn zijde zagen. In realiteit liep ze een eind achter hem.

13 September 1914, dat is vandaag 100 jaar geleden, werd net nadat de oorlog goed uitbrak in onze streken, mijn moeder geboren. Ze hield haar leven lang van bloemen. Het zou mooi geweest zijn hier samen nog even te wandelen in Bodnant Gardens.

Ze zijn er opnieuw…..

Enkele foto’s van vorige jaren.

Wales, bij volle maan, op een campsite, helemaal boven in Snowdonia, in wat ze hier The beautiful Conwy Valley noemen. De avondlijke stilte is hier hoorbaar. Vanavond voor het eerst ooit een concert bijgewoond, al is dat een groot woord voor een maandelijks optreden in de kerk van Betws-Y-Coed. Wales is gekend als Land of Song, en zeker voor zijn mannelijke zangkoren. Ook vanavond schitterde het Hogia’r Ddwylan koor. Ze werden overigens afgewisseld met een meisjeskoor dat van van behoorlijk recentere datum dateerde. Pakweg twintigers, terwijl de heren zich helemaal aan het andere uiteinde van de levenslijn bevonden. Ook het aanwezige publiek was gemiddeld genomen niet ver verwijderd van de pensioen gerechtigde leeftijd.

Het heeft toch iets, meezingen met zo een koor. In het Welsh dan toch bedoel ik. Mits enige kennis van de Welshe fonetica kom je een heel eind. Probeer vooral niet te lezen wat er staat, want dan breek je je tong binnen de kortste keren.

Wat uiteraard een dergelijke avond tot een sublieme ervaring maakt is het feit dat een aantal mensen hier, in dit toch wel toeristisch gat, van over de gehele wereld samen zingen. En bovendien in een taal waar de meesten dan toch de ballen van verstaan. In een eeuwenoude Keltische taal die ons ook kan leren hoelang sommige dingen of handelingen reeds bestaan.

Langs de andere kant ervaar je meteen, hoe weinig belangrijk taal is, wanneer mensen samen muziek brengen. Vanavond was een mooi voorbeeld waarbij enkel wat sobere begeleiding op piano volstond om al die stemmen te ondersteunen. Het koor werd geleid, of spreekt men ook hier van gedirigeerd, door een vrouw. Prachtig beeld al die mannen in een pak, wit hemd en vlinderdas vocaal zo te zien meegaan met die dame. Vlasblond, type Cynthia Powell, later Lennon, zoals ze enkel bestaan in Engeland en Wales.

Tijdens de break verkochten ze met gemak al hun cd’s aan de spotprijs van 5 €.

Het kerkje, dat centraal in Betws is gelegen langs de A5 (de eeuwenoude postkoets weg van Dublin naar London, waarlangs ook de drovers kwamen), is opgetrokken in natuursteen. Het dak wordt getorst door een mooi houten gebinte. De kerk is opgedragen aan Mary (katholiek dus). Ook hier worden niet meer om de haverklap missen opgedragen, maar gebruikt men delen van de kerk bevoorbeeld om er wekelijks een vlooienmarkt te houden. Vorig jaar kocht ik er net geen Fender gitaar voor 75 £. Een daad van “kiekenheid” mag je wel zeggen. In mijn herinnering leven ook nog de oude vrouwtjes, die ons op het vlakbijgelegen terras van de Stables steevast raffletickkets probeerden te verkopen voor een “duckrace”, later op het seizoen. Ik heb nooit geweten of ik goede, dan wel slechte eenden had getrokken, want prijzen werden ons nooit opgestuurd.

In de Stables kan je iedere donderdagavond genieten van live jazz muziek gebracht door Jazz Rag, de band van Maurice Jones. Ook zij hebben al heel wat jaren op de teller. Hopelijk zijn ze er donderdag opnieuw….