Road to Rynys.
We zijn amper uit de haven van Calais, en een kwartiertje later varen volgen we nog even de Franse kust tot Sangatte, om dan bovenop de chunnel, op het kortste punt over te varen naar Dover. We varen onder een dicht wolkendek, zonder regen, bij vrij helder weer. De ‘white cliffs of Dover’, die Vera Lynn, bezong zijn al onmiddellijk merkbaar. Wat verderop, links, komt een ‘tegenligger” van P&O aanzetten. Met de trein ben je er een uur eerder, maar weegt het meer dan dubbele bedrag op tegen dit mooie uitzicht? In de trein zit je opgesloten in je auto in een wagon, waar je kan rondwandelen, maar dat is dan ook alles wat er te doen valt. Ik geniet van mijn koffie met ‘pain au chocolat’, aan een prijs die naar mijn gevoel de laatste jaren nooit werd verhoogd. Reken daarbij het zwakke pond, in afwachting van alle mogelijke Brexit scenario’s, waardoor je enkel kan besluiten, dat er geen beter moment bestaat dan dit om de overtocht te maken. En wie vertelt mij of het risico op incidenten op een boot hoger ligt, dan in een tunnel, diep onder de zee? Het inschepen op een doordeweekse dag, viel al bij al mee. Laat in het seizoen, heb je om te beginnen al minder last van hordes vakantiegangers. Uiteraard moet je nu ook in Calais an de Franse kant na de Franse politie, ook langs de Britse controle passeren, wat vroeger niet het geval was. Overigens werd dit niet ingevoerd, met het oog op Brexit, maar met het oog op het onderscheppen van medemensen, die ze liever niet op Brits grondgebied zien komen. Kun je het ze kwalijk nemen? Het merendeel, van deze “reizigers” wil in de UK geraken, ook al weten ze niet wat hun daar naartoe lokt. Grote borden boven de E40, waarschuwen jou wanneer je in de buurt van Calais komt, om vooral trager te rijden, want er kunnen zich mensen op de snelweg bevinden. En dit zelfs tot kilometers ver eer je Calais nadert. In het hele havengebied maken ze geen enkele kans, want daar staan metershoge afsluitingen langs de weg, en bovendien patrouilleren daar franse dienders, Wi!e zei daar iets over muren bouwen, en dat dat echt niet kan?
M25, de London Orbital clock- of anti-clockwise?
Mijn Garminneken stelt mij voor om de volgende 580 kilometer naar Rynys af te leggen, via de M25 anti clockwise. Dat wil zeggen wanneer je dit cirkelsgewijs bekijkt, dat ik naar onze terminologie de binnenring moet nemen. Ingewikkeld? Ja en nee, indien u er tenminste rekening mee houdt dat wij op onze binnenring in de richting van de klok rijden, gewoonweg, omdat wij een paar honderd jaar geleden, netjes rechts zij gaan rijden, zoals de toenmalige paus het ons voorschreef. De Britten hebben nooit veel gehad met pausen en zijn dus links blijven rijden, zoals het hoort.
En dat Garminneken mij beveelt, om noordelijk te rijden op de M25 via de Dartford Tunnel is te wijten aan het feit dat dit technolgisch wonder een goed geheugen heeft, en zich dus herinnert dat ik enkele maanden geleden nog die route nam, richting Cambridge, en Grantchester Meadows. Dartford kun je niet meer misen, want al ettelijke jaren ligt er naast de tunnel, die nu nog slecht(s in een richting auto’s laat doorrijden, een brug die ze gemakshalve Dartford Crossing genoemd hebben. Wij kenden Dartford al uit onze kindertijd, want kwam Mick Jagger daar niet vandaan. Een grauwe stad bij de toen erg vervuilde Theems. Geen wonder dat Jagger naar Londen trok, om er te studeren voor boekhouder. Helaas liep het anders.
Over de Theems gaan bij Dartford, betekent tol betalen. Amper iets meer dan een pond, en dus helemaal geen bedragen zoals bij ons waar je met gemak, een halve voormiddag en ettelijke koffies kan terrassen. Een niet te tellen aantal naast elkaar geplaatste bemande tolkantoortjes werden hiertoe et(gelijke jaren geleden ingevoerd. Sinds een paar jaar heeft ook hier de vooruitgang haar werken gedaan. Wie zijn brood verdiende in een dergelijk hok, genietend, van de uitlaatgassen van al die auto(s heeft zijn welverdiend rust verdiend, of indien te jong, vermoedelijk op de dop. Je moet nu zelf betalen, en niet aan een automaat, nee, via het internet. En oh wee indien je dit niet doet….. de nummerplaat van je auto figureert in de dagelijkse film, die daar seconde na seconde wordt opgenomen. En betalen moet voor middernacht van de volgende dag, of je krijgt er nog een heerlijke boete bovenop.
Dus, rijden wij via de buitenring, clockwise, helemaal door het mooie Surrey, waar ooit John Lennon en Ringo Starr nog huisden en in poepsjieke villa’s elkanders buren waren.
Wat verder zuidelijk net voor de afslag naar de M23 naar de luchthaven van Gatwick rij je door gitarenland. Tenminste zo ben ik dat gaan noemen, want zowel Beck als Page zijn daar geboren. Clapton wat verderop.
Ik verlaat Dover richting Folksestone op weg naar de M2, die mij wat zuidelijker op de M25 zal laten aankomen. Net over de grens, bij het verlaten van Kent en het binnenkomen van East-Sussex, dronk ik traditioneel een koffie langs de snelweg. Omdat Clacket Lane vele jaren lang de enige stopplaats was langs de zuidkant van Londen, kon je moeilijk anders. Tegenwoordig houden de meesten halt in het verderop gelegen Cobham Services. Meer keuze: Starbucks, WHSmith, en vooral Wifi, “om je mails te lezen’’ Het past overigens ook net wat beter in mijn dagschema. Tijd voor een korte broodjeslunch. De teller geeft 315 km aan. Nog 370 kilometer voor de boeg.
Afhankelijk van wat auntie BBC de wereld instuurt in verband met aangename of minder aangename files, zullen we ook deze keer een keuze moeten maken. Of we rijden helemaal Heathrow voorbij tot de aftakking met de M40, of we gaan eerste de via de M3 en Bracknell naar de M4 op, en verder binnendoor tot we de M40 al wat westelijker bereiken. De M40, een weg, die je van Londen zijdelings langs Oxford, Stratford en Coventry richting Birmingham voert. Er is een stop in Cherwell valley vlakbij Silverstone, maar ik stop er niet. Eenmaal je het stuk doorheen Buckinghamshire er op hebt zitten en je het bord Oxfordshire voorbij cruised, daar waar ze de autostrade dwars doorheen een berg hebben gekapt, strekt zich voor je ogen het begin van de meer links gelegen Cotswolds uit. Je kan aftakken via de A40 naar Oxford, of een uurtje verderop de afslag voor Warwick, Leamington Spa of Stratford-Upon-Avon nemen. Vandaag is het hiervoor net iets te kort dag. Ik wil mijn einddoel bereiken voor zonsondergang, en de zon ziet het eind augustus, al niet meer zitten omstreeks halfnegen. De temperatuur is in tussentijd van 16 naar zelfs 24 geklommen, en het wolkendek breekt open, maar niet voor lang.
Verder de M42 en inpikken op, de M6. Op dat ogenblik ligt Birmingham al onder je, en rij je naar Wolverhampton toe. Het is tussen vijf en kwart over vijf wanneer ik naar deze Slade-city bol. Zou Noddy Holder of ook maar enig lid van Slade daar nog huizen? Het is en blijft het industriële hart van Engeland. Vooral een grauw gebied waar je liefst zo snel als mogelijk doorheen rijdt. Deze keer kreeg J. Joshua geen gelijk, met haar uitspraak: ‘It always rains in Beirmingham’.
De A5, een eeuwenoude postkoets route.
Wanneer ik wat verder voor het eerst op de M54, waar ik net op zit, de borden zie met verwijzing naar North Wales geeft de teller aan dat er nog 90 mijlen voor de boeg liggen. Even voor zes rij ik over de hier nog zeer smalle Severn. Het is de rivier die ongeveer de scheidingslijn tussen Engeland en Wales vormt. Helemaal beneden kan je er enkel over via een zeer lange tolbrug, tenminste richting Engeland-Wales. Naar huis toe rijden mag gratis. Bij kilometer 640 stop ik bij de Coop winkel (open until late) in Llangollen. Mooie naam voor een mooie plaats maar besef wel dat je Langgoflen moet zeggen, of je geeft zo aan dat je een vreemdeling bent. Je kan maar beter een mondje Welsh verstaan, want vanaf hier wordt de A5 bij wijle smal, bochtig en schilderachtig. Meermaals staat er op de grond het woord ‘araf’ geschilderd. Wat voor ons ‘traag’ betekent. En dat kan je maar beter respecteren, want ze verspillen geen verf, op plaatsen waar het niet echt nodig is.
Uiteindelijk ligt mijn doel aan een onooglijk weggetje rechts van de A5. Mijn GPS Garminneken zegt, ‘verlaat de weg’ omdat ze voor die laatste paar 100 meter die meer fungeert als een oprit naar enkele boerderijen zelfs geen naam heeft.
Over de A5 zullen we het later nog uitgebreid hebben. Eigenlijk is dat een weg, geschreven op het lijf van Michiel Hendryckx, die daar ongetwijfeld een mooi fotoboek zou kunnen aan wijden.
Vanaf Llangollen tot helemaal in Holyhead kom je meermaals bruine toeristische borden tegen, die je vertellen dat het om een ‘historic route’ gaat. De afgebeelde postkoets alleen al zegt genoeg. De A5 gaat terug op een zeer oude Romeinse weg die ooit de veroveraars tot in de verste hoeken van hun rijk moest brengen. We weten intussen dat ze nooit tot in Schotland zijn geraakt, en dat ze ‘weeral’ door een muur werden gestopt. Hadrian’s Wall, nog steeds een toeristische attractie.
Een van de steden in dit Noord-westelijk deel van Brittanië uit de Romeinse tijd is Deva, nu bekend als Chester. We komen er nog wel.
Na 1800 wordt door Thomas Telford een nieuwe weg ontworpen die Londen met Dublin moet verbinden. Dit was een gevolg van de Unie die gesloten werd tussen de twee landen. ‘United Kingdom’, hebt u hem?
Of ik ooit al aan het begin van deze fameuze A5 stond, weet ik niet met zekerheid, want het begin ligt in Londen bij de Marble Arch boog. In kringwinkels kom je met de regelmaat van een klok goedkope lp’s tegen op het platenlabel Marble Arch. Dit waren indertijd meestal platen die aan 99 frank werden verkocht, en waarop onbekende sessiezangers, als daar zijn Reginald Dwight (de latere. Elton John), en de zanger van Uriah Heep, hun stem leenden, en een karig centje bijverdienden. Op het label staat de Marble Arch uiteraard afgebeeld. In Betws-Y-Coed (betoesekojd) rij je over de Waterloo Bridge. Met sierlijke letters staat er op de ijzeren brug: Waterloo Bridge, en dat ze opgericht werd in 1815. De Britten waren trots op hun overwinning.
Uiteraard ligt deze A5 er nog quasi overal, maar net als in alle andere landen heeft koning auto er voor gezorgd, dat deze smalle postkoets weg, op zeer veel plaatsen vervangen werd door bredere alternatieve wegen. helemaal in het noorden van Wales, tussen Chester en Holyhead rij je nu over de A55, een snelweg. Bedoeling is dan ook dat het vrachtverkeer vanaf Londen nu via de M1 en M6 tot helemaal boven rijdt waar ze links de A55 kunnen nemen. Maar zelfs in Wales heb ik ooit over stukjes A5 gereden, die nu zijn rechtgetrokken, en waar het oude afgesneden stuk nu god weet hoe heet.
Het is halfacht wanneer ik aankom bij Carol op haar boerderijcamping. Alles is er rustig. Het lange Bankholliday weekend is voorbij, en maandag beginnen de scholen.
Tijd voor twee weken leven als god in Wales…. Morgen in Betwys, Llanrwst en Trefriw wandelen en de tijd nemen voor ‘afternoon tea’.
Heimwee? Tof