Sadeler's blog

Van ezels die cardeuses blijken te zijn, Alosta, biezen stoelen en gietijzeren askoppen…

Zeven februari, dag van de ambachten in Vlaanderen. Zoals gewoonlijk is dit vooral bekend bij de betrokkenen en bij een publiek dat voornamelijk door hen werd bespeeld. De grote media blijven hier naar ons gevoel schromelijk in gebreke. Op de dag zelf, bleef de website onbereikbaar (overbelast?).

Het was er anders wel de dag voor. Wat mistig, wat grauw, en nog later zelfs wat regen. Wat doe je dan op zondag? Juist, ja, je zakt af naar enkele bedrijfjes, want bij ambachten gaat het niet om mastodonten. Die hebben trouwens hun eigen open bedrijvendag. Op tocht doorheen het Vlaamse molenland, rijden we helemaal binnendoor naar Etikhove en Ronse via onooglijke plekjes als Wijlegem in de Zwalmgemeente en Tissenhove in Mater. De Vinkemolen en de Oude Molen staan er verstild bij, wachtend op de wind die niet wil komen. De bewolking is te laag en er hangt teveel fijn stof in de lucht. Kortom voor de zoveelste keer smogalarm. De radio schreeuwt dat we lokaal reeds voor de vijftiende keer de drempels overschrijden. Europese bestraffingen hangen dreigend boven ons hoofd.

Pedro Pype is een ambachtsman die mooi bezig is met zijn vaste job in te ruilen voor de uitdaging van de totale zelfstandigheid. Wie zegt dat er geen nieuwe ondernemers meer bijkomen? In de Mussestraat in Etikhove kun je terecht om er vakkundig jouw meubels te laten restaureren. Stoelen en andere zetels worden er opnieuw gestoffeerd. Ook vervangen van oude rieten of biezenbekleding wordt er uitgevoerd. Moluurtjes ter versiering van kasten worden er met de hand gemaakt, voor wie iets meer wil dan een glad Ikea oppervlak in zijn woning. Voor de gelegenheid was er zelfs een ambachtenquiz. Pedro demonstreert maar al te graag een aantal keren zijn vakkunst. In de kleine winkel van de gerestaureerde hoeve is het een drukte van jewelste. Met zijn allen op zoek naar de tijd en de sfeer van weleer. En was dat niet de molenaar van Schorisse die we net nog tegen het lijf liepen, op bezoek op de boerdeij van een van zijn vroegere klanten. De koeien en het akkerland zijn er niet meer, enkel een grote molensteen bij het hek, herinnert nog aan weleer. Bezoek de Website

Onze aandacht werd net voor we verdergingen, nog getrokken door een ‘ezel’ voor de woning. (*) Uiteraard geen echte ezel. Wel een toestel waar vroeger oude wol werd met uitelkaar getrokken (gekaard). Een merkwaardig ding (een sort van bank) waar je op moest gaan zitten, waarna je een half cirkelvormig gebogen plank bezet met gekromde haken heen en weer moest bewegen over een andere half cirkelvormig gekromde plank, bezet met haken in de andere richting. Je kon deze ‘kop’ van voor naar achter en terug bewegen, via een houten spaak die aan deze kop bevestigt was. Na een dag voelde je je eigen rug niet meer. Ik herinner mij de vakantiejob nog goed uit de zomer van negenzestig, waarbij ik de gelukkige was die de ezel mocht bedienen.

Goed verscholen in de Drieborrebeekstraat te Ronse troffen we ‘t Gebinte aan. Een van de weinige molenmakersbedrijven in Vlaanderen. Een goed moment om er tijdens deze ambachtendag binnen te lopen en te genieten van enkele kunstwerken die binnenkort in de Boorsemse molen te Maasmechelen zullen worden gemonteerd. Het bedrijf is gevestigd in een meer dan waarschijnlijk vroegere textielfabriek. Er waren er hier zo vele. De vergelijking van deze ruimte met het pand waar Carlos zijn Alosta matrassen fabriceerde is treffend. Het was trouwens daar dat we ooit met de fameuze cardeuse aan de slag gingen. Een plaats die voor eeuwig zal verbonden blijven met de zomer van negenzestig, en met de dood van Brian Jones, maar dat is alweer een ander verhaal. Keren we terug naar de Drieborrebeekstraat en naar ‘t Gebinte, waar molenbouwer en zaakvoerder Johan de nodige uitleg verstrekt aan groepjes bezoekers, terwijl assistant Mike lustig een blok hout verzaagt. Op de grond ligt een behoorlijk grote askop te wachten op een likje verf. Het betreft nog een askop van de gekende gieterij van Van Aerschot. Ook mooi om te zien hoe een oud raamwerk opnieuw wordt omgetoverd tot een identiek nieuw raam wachtend op een nieuw leven straks in de Stormvogel te Boorsem.

Terwijl we afronden met een paar koppen koffie op de markt te Oudenaarde bedenken we nog dat molenbouwers stilaan witte raven worden in een omgeving waar menig pietje-precies bovendien op hun vingers zit te kijken, bij elk balkje dat wordt vervangen. We moeten ze koesteren, want wie zal straks anders voor onze eeuwenoude windreuzen zorgen? Zijn onze ambachtendagen belangrijk? Toch wel, al was het maar om de jeugd aan het denken te zetten bij hun zoektocht naar een uitdaging en naar een broodwinning. Wij willen met zijn allen toch niet dat ook het beroep van molenbouwer op de lijst van de knelpuntberoepen belandt.

Geniet mee van enkele sfeerfoto’s.

(*)In Frankrijk (en mogelijk ook bij ons) vooral gekend onder de naam cardeuse. Er staat er nog eentje in het museum van ‘t Aloam bij de Mertensmolen in Viane, op de derde verdieping.