De eerste lentedagen liggen achter ons. De maartse buien keerden onherroepelijk terug. Wie nog wat heeft met vroeger, en aanverwante feesten zit nu midden in de vastentijd.
Wij blikken terug op Walmkenbrand en krakelingenworp.
Het zijn maar twee eenvoudige woorden, maar ze vertellen iets meer over ons eeuwenoud erfgoed. In zoverre zelfs dat Unesco er een erkenning veil voor heeft. Dit jaar, uitgerekend op carnavalszondag van het eveneens door Unesco erkende Aalsterse carnaval bleven we gespaard van regen en ander winters onheil. Een optocht waarin ongeveer 1000 figuranten meeliepen trok door de straten van Geraardsbergen. Dit jaar werd de stoet opgebouwd rond het thema markt, en het mag dan ook niet verwonderen dat diverse Manneke Pis figuren een aantal thematische uitbeeldingen aankondigden. Meerdere kleine ventjes waren in de huid van het kleine pissserken gekropen. Ik mag als lid van de broederschap toch wel stellen dat ze het met verve deden, en dat we trots mogen zijn op onze jeugd die nog zin heeft om een vrije zondagnamiddag aan het thema erfgoed te besteden.
Er is de laatste jaren heel wat te doen geweest over de krakelingenworp en het erbij horend drinken uit een schaal gevuld met wijn waarin vrolijk levende visjes rondzwemmen. Gaia vond dat dit barbaarse gebruik, niet langer kon, maar zij rekenden toch enigszins buiten de keltische waard, en wie weet nog wat keltisch bloed dat door de aderen van de juristen van de rechtbanken van Oudenaarde, Gent en het Hooggerechtshof stroomt en die uiteindelijk in november 2002 gingen voor het compromis. Een Belgische oplossing, zoals alleen wij die kunnen verzinnen. De levende visjes mogen nog opgeslurpt worden maar enkel door de notabelen, en dus niet meer door jan met de pet, zoals dat vroeger gebruikelijk was. En zolang als er koeien, varkens en andere kiekens geslacht blijven worden kunnen wij als rechtgeaarde dierenliefhebber daar toch enigszins met leven.
Krakelingen, de naam doet vermoeden, dat het niet om zachte broodjes gaat, zijn ringvormige broodjes, die men in het Gentse eerder mastellen dan krakelingen noemt. De krakelingen en Tonnekensbrand gaan terug op heidense feesten van de Kelten die, met het vuur, de winter verdreven. In de omliggende gemeenten van Geraardsbergen beantwoordt men dit Tonnekensbrand vuur met kleinere vuren, die omdat ze kleiner zijn dan ook “maar” Walmkenbrand werden genoemd.
Maar terug naar de stoet, waar we na het reuzenpaar Goliath, Gerarda en hun kinneke Baba, vergast werden op druïden en keltische bloedmooie prinsessen. We zagen hoe de stad de stad werd gesticht, hoe poorters langs de stadspoorten liepen, wat er in vroeger tijden gebeurde binnen de abdijmuren. Hoe de stad werd verdedigt tegen de belegering van Walter van Edingen, we schrijven 1381, waarbij volgens de legende de Geraardsbergenaren hun laatste krakelingen en vissen over de stadsmuren gooiden, om de aanvallers te misleiden. Helaas blijkt dit een legende, want het leger van van Edingen geloofde echt niet dat de stad nog een overvloed aan voedsel bezat.
Tot zover het inleidende, geschiedkundige, deel van de stoet. Tijdens het marktgebeuren, was het achtereenvolgens de beurt aan lakenhandelaren die hun kramen meezeulden, werd Manneken Pis onthuld, vierde de schuttersgilde Sint-Joris haar keizer, beleefden we een laatste terechtstelling in 1816, en mochten de kaatsers omstreeks 1955 de straat inpalmen. Wij herinneren ons zelf nog de tijd van de Manneken Pis rally die vanaf 1971 telkens op een tweede pinksterdag Geraardsbergen aandeed. Prachtige oude Engelse auto’s op weg van ergens in Zwitserland naar ergens in Engeland. Helaas stopte dit evenement in 1999.
Eindigen deed deze stoet met vuurtaferelen die verwezen naar Tonnekensbrand en Walmkenbrand. De vuuracrobaten en talrijke duiveltjes begeleiden de tocht, naar de top van de Oudenberg, waar de kapel, de levende visjes, en de krakelingen wachten. Het vuur wordt pas aangestoken om 20 uur ’s avonds.
De ene Unesco optocht is de andere niet. Waar men in Geraardsbergen de geschiedenis laat herleven steekt men in Aalst de draak met de huidige geschiedenisbeleving. Trump zal het geweten hebben, net als overigens al wie terecht of ten onrechte tot de graaipotten van onze samenleving werd veroordeeld.
Die maandag vierden ze verder….. al viel een en andere ajuin letterlijk in het water.
Dat van Tonnekes vuur wist ik,maar dat het een legende was dat ze hun eten over de stadsmuren gooiden? Ik heb altijd gedacht dat het echt gebeurd was. Knap geschreven !